Σημείο συνάντησης (www.enet.gr - Eλευθεροτυπία σελ.30/31, 06/08/09)
-
«Η ταινία μας για τη Ρόδο θα διαφημίσει τη... Μάλτα!»
Κι ενώ, στα λόγια, ο τουρισμός υποτίθεται ότι βρίσκεται (ξανά) στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής, στην πράξη άλλα... «παίζουν». Χαρακτηριστικό παράδειγμα: δύο Ελληνες δημιουργοί φτιάχνουν μια ιστορική περιπέτεια (υπό τον τίτλο «Anima») για τη Ρόδο και την πτώση της από τους Ιωαννίτες ιππότες στους Οθωμανούς, αλλά βρίσκουν τις πόρτες των αρμόδιων για την αποπεράτωσή της υπουργείων κλειστές. Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Βόρρης και ο συγγραφέας-σεναριογράφος Μιχάλης Κοκκινάρης μιλούν στην «Ε» για μία ακόμη χαμένη ευκαιρία της χώρας μας να προβληθεί στο εξωτερικό. Πώς προέκυψε η ιδέα να γυριστεί μια τέτοια ταινία;
«Διάβασα το μυθιστόρημα του Μιχάλη Κοκκινάρη. Ενθουσιάστηκα με τη γραφή του. Δεκαοκτώ μήνες μετά, είμαστε πολύ κοντά στην υλοποίηση».
Γιατί «Anima»;
«Anima στα λατινικά σημαίνει ψυχή. Μεταφορικά, "κινούμαι από τα πάθη μου". Το ίδιο κάνουν και οι κεντρικοί χαρακτήρες της ταινίας. Αγονται και φέρονται από τα πάθη τους (πάθος για ελευθερία, έρωτα, εκδίκηση, ζωή) επί δεκαετίες».
Τα γυρίσματα θα γίνουν στη Ρόδο;
«Δυστυχώς, πέρα από ευχολόγια δεν είδαμε καμία θετική ανταπόκριση τόσο από τον δήμαρχο Ρόδου όσο και από τα υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού. Ετσι, είμαστε αναγκασμένοι να "μετακινήσουμε" τα εξωτερικά γυρίσματα της ταινίας στη Μάλτα μια και ο πρωθυπουργός της μας απάντησε μέσα σε 24 ώρες. Είναι αξιοσημείωτο ότι υπάρχει άμεση κινητοποίηση διεθνώς τόσο από τα Τάγματα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη μέχρι το Βατικανό και επίλεκτα στελέχη της ομογένειας στην Αμερική».
Εχει γίνει κάστινγκ; Προφανώς θα χρειαστούν πολλοί κομπάρσοι.
«Βρισκόμαστε στο στάδιο της διανομής των ρόλων. Αν "στήναμε" την ταινία όπως την είχαμε σχεδιάσει, θα εργάζονταν γύρω στα 300 άτομα από τη Ρόδο και τα γύρω νησιά. Αλλά...».
Είναι γνωστή η Ρόδος στο εξωτερικό;
«Βεβαίως. Από τον Κολοσσό της Ρόδου μέχρι τα "Κανόνια του Ναβαρόνε". Το μαρτυρούν και οι ατελείωτες πτήσεις τσάρτερ στο νησί αλλά και τα "χαμένα" -βλ. καταπατημένα- οικόπεδα του εκλιπόντος Αντονι Κουίν».
Θα λειτουργήσει η ταινία διαφημιστικά για τη χώρα;
«Ισως να λειτουργήσει διαφημιστικά για τη... Μάλτα ή την Τυνησία γιατί εκεί μας σπρώχνει η "ιδιοφυΐα" του ελληνικού πολιτικού κόσμου και των τοπικών αρχόντων».
Τι είδους ιστορία είναι η «Anima»;
«Από άποψη μυθοπλασίας είναι μια "διασταύρωση" ανάμεσα στους "300" και την "Τροία". Είναι η πρώτη διεθνής κινηματογραφική παραγωγή για την υστεροβυζαντινή εποχή. Μερικές χιλιάδες Ευρωπαίοι του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη (Γάλλοι, Ισπανοί, Ιταλοί, Βρετανοί), κλεισμένοι στο τελευταίο απόρθητο κάστρο της νοτιοανατολικής Μεσογείου, πολεμούν σε έναν άνισο αγώνα ενάντια στην επέκταση της θηριώδους πολεμικής μηχανής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ενας ιππότης και ένας Τούρκος αρχικατάσκοπος μάχονται μέχρις εσχάτων για την καρδιά μιας Γαλλίδας πριγκίπισσας που είναι παγιδευμένη εντός των τειχών».
Μετά την «Anima» τι ακολουθεί;
«Ηδη έχουμε ολοκληρώσει ένα σενάριο για την εξέγερση των Ελλήνων εβραϊκής καταγωγής (οι περισσότεροι Θεσσαλονικείς) στο Μπιρκενάου (το στρατόπεδο μαζικής εξόντωσης, γνωστό και ως "Αουσβιτς 2").
»Λέγεται "Sonderkommando" ("Η γη των Αγγέλων"). Είναι μια συγκλονιστική πανανθρώπινη ιστορία στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου. Δεν πρόκειται για άλλη μια ιστορία για το Ολοκαύτωμα. Πρόκειται για ΤΗΝ ιστορία. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι, όχι μόνο της πολιτιστικής κληρονομιάς της εβραϊκής κοινότητας αλλά και του δικού μας πολιτισμού για το οποίο θα έπρεπε να αισθανόμαστε πολύ υπερήφανοι. Είναι μια ηρωική σελίδα από ανθρώπους που αρνήθηκαν να σκύψουν δουλοπρεπώς το κεφάλι -που ούτως ή άλλως θα τους το "έκοβαν" αργά ή γρήγορα. Μια στάση ζωής που αναμφίβολα εμπνέει ακόμη και σήμερα. Ή, ίσως, ειδικά σήμερα...».*
-
«Δεν εκτιμούν την Ιστορία μας»
«Ενας νεαρός με καταγωγή από βυζαντινούς ευγενείς έχει την ικανότητα να θεραπεύει στη Ρόδο του 15ου μ.Χ. αιώνα. Ο Τούρκος κατάσκοπος στο νησί τον ονομάζει "Χακίμ", που στα αραβικά σημαίνει "γιατρός, θεραπευτής". Το βιβλίο διαδραματίζεται στην καστροπολιτεία της Ρόδου και σχετίζεται με την προσπάθεια των Οθωμανών να καταλάβουν το νησί και να εξοστρακίσουν τους Ιωαννίτες ιππότες. Ταυτόχρονα είναι και μια ερωτική ιστορία με τις διαστάσεις του ανθρώπινου δράματος: Δύο άντρες αγαπούν την ίδια γυναίκα και αγωνίζονται γι'αυτήν μέχρι τελικής πτώσεως. Ενώ παράλληλα υπάρχουν και πολλά αναπάντητα ιστορικά ερωτήματα. Οπως, για παράδειγμα, υπήρξε κάποιος που πρόδωσε στους Οθωμανούς και ποιος; Υπάρχουν πρόσωπα μοιραία στην ιστορία, όπως ο καγκελάριος Αμαράτ, ο οποίος τελικά συνεργάστηκε με τους Οθωμανούς κρύβοντας πυρομαχικά, ενώ είναι και δραματικές οι συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η πτώση.
»Αυτά προσπάθησα να αποδώσω με τη δική μου δουλειά και πιστεύω ότι θα είναι ενδιαφέρουσα η κινηματογραφική παραγωγή. Το ότι η ταινία δεν θα γυριστεί στη Ρόδο αποτελεί την απόλυτη απογοήτευση. Δυστυχώς, δεν βοηθάει γενικώς η ελληνική Πολιτεία. Ενώ επιχειρούμε κατ'επανάληψιν να δούμε κρατικούς φορείς και να εξηγήσουμε τι κάνουμε, εκείνοι κωφεύουν. Επίσης, δεν είναι δυνατόν κανείς, εάν δεν έχει γνώση της Ιστορίας και της σημασίας όλων αυτών, να τα υπηρετήσει. Ενας λόγος που ξεκίνησα να κάνω μια σειρά από βιβλία ήταν αυτός. Να τονίσω την αξία που έχει η μεταβυζαντινή Ιστορία της Ελλάδος, ξεκινώντας από το 1422 και φτάνοντας ουσιαστικά μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα. Εγραψα τους "Αντρειωμένους" (εκδ. Αρμός) για την περίοδο από το 1422 ώς το 1470, περίοδο που οι Βενετσιάνοι κατέχουν την Πελοπόννησο και ο Παλαιολόγος αγωνίζεται να επιβιώσει. Ακολουθεί το μυθιστόρημα "Αϊβαλί, γη Κυδωνίας" (εκδ. Αρμός), που ξεκινά από τη ναυμαχία της Ναυπάκτου και τελειώνει στις αρχές του 18ου αιώνα και ο "Ελ Χακίμ" από το 1470 ώς το 1522, που κλείνει αυτό τον κύκλο.
Το χειρότερο όλων είναι ότι όταν γυριστεί η ταινία δεν θα αναφέρεται πουθενά η Ρόδος. Και δεν μπορεί να γίνει αυτό, γιατί όταν γυρίζεις σε ένα τοπίο άγονο, δεν μπορείς να το ονομάσεις "Ρόδο". Θα αναφέρεται απλώς ως "το νησί", όπως θα αλλαχθούν και μια σειρά από ροδίτικα τοπωνύμια που έχουν σχέση με την πλοκή. Λυπηρό, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα...».
-
Ρόδος και κινηματογράφος: ο Σέρτζιο, η Αλίκη και τα... κανόνια!
Η σχέση της Ρόδου με τον κινηματογράφο ήταν πάντοτε αγαστή. Ο λόγος προφανής: η φυσική ομορφιά του νησιού όπως και η σπουδαία ιστορία του πρόσφεραν επαρκείς αφορμές στα ξένα στούντιο για μεγάλες παραγωγές αλλά και για πολλές μικρότερου βεληνεκούς -σχετικά άγνωστες- ταινίες. Φυσικά η Ρόδος «φιλοξένησε» και ελληνικές παραγωγές (κυρίως του Φίνου) αλλά αν συζητάμε σήμερα για τη σχέση της με τον κινηματογράφο, η κύρια αιτία είναι τα... κανόνια που ακολουθούν: - «Τα κανόνια του Ναβαρόνε» (The guns of Navarone), 1961.
Η συγκεκριμένη επική περιπέτεια διέθετε τους περισσότερους ξένους σταρ που πέρασαν -μέχρι τότε- από την Ελλάδα: Γκρέγκορι Πεκ, Ντέιβιντ Νίβεν, Αντονι Κουίν, Στάνλεϊ Μπέικερ, Τζέιμς Ντάρεν, Αντονι Κουέιλ, Τζία Σκάλα κ.ά. Ο Μαξ Ρόμαν, ένας από τους Ελληνες που έζησαν από κοντά τους σταρ και τα ξένα συνεργεία, λόγω της απασχόλησής του στο κάστινγκ και στη διεύθυνση παραγωγής, αποκάλυψε για την ταινία: «Ο σεναριογράφος Καρλ Φόρμαν έψαχνε να βρει μια "τρανταχτή" ελληνική παρουσία και διαπραγματευόταν τη συμμετοχή της Μαρίας Κάλλας! Επειδή όμως δεν τα "βρήκαν" με τη μεγάλη αοιδό, με ρώτησε αν υπάρχει κάποια άλλη Ελληνίδα που θα μπορούσε να αναλάβει το ρόλο. Του μίλησα για την Ειρήνη Παππά, που είχε επιστρέψει από το Χόλιγουντ, και έτσι εμφανίστηκε εκείνη, αντί της Κάλλας, στην ταινία!».
Η ταινία βασίστηκε στο μυθιστόρημα του εξπέρ του είδους Αλιστερ Μακ Λιν, γραμμένο 4 χρόνια νωρίτερα. Κομάντο των συμμάχων αποφασίζουν να αποβιβαστούν σε ελληνικό νησί και να ανατινάξουν τα οπλικά συστήματα που το προστατεύουν. Επειτα από πολλές ατυχίες και περιπέτειες, φτάνει το εντυπωσιακό φινάλε. Πολύ μεγάλη επιτυχία κι ένα από τα σημαντικότερα φιλμ της χρονιάς του. Σκηνοθετήθηκε από τον Τζ. Λι Τόμπσον και όλα τα εξωτερικά γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στη Ρόδο, προσελκύοντας τα φώτα της δημοσιότητας από όλο τον κόσμο. Εκτός της Ειρήνης Παπά, συμμετείχε ο Γιώργος Φούντας, καθώς και ντόπιοι σε ρόλους κομπάρσων. Μια από τις πιο ειδυλλιακές παραλίες του νησιού, ανάμεσα στο Φαληράκι και στο Λαδικό, πωλήθηκε τότε στον Αντονι Κουίν, ο οποίος ερωτεύτηκε την περιοχή αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να τη χαρεί αφού αργότερα αντιμετώπισε αξεπέραστα προβλήματα με το ελληνικό Δημόσιο (περίεργο, πώς έτσι;). Πάντως η χήρα του, Κάθριν Κουίν, συνεχίζει να τη διεκδικεί.
- «Ο Κολοσσός της Ρόδου» (ιταλικός τίτλος «Il Colosso di Rodi», αγγλικός τίτλος «The Colossus of Rhodes»), 1961.
Εγχρωμο «σπαθί-σανδάλι» έπος, βασισμένο στην ελληνική Ιστορία. Αξίζει να αναφερθεί και μόνο γιατί υπήρξε η πρώτη σόλο σκηνοθετική προσπάθεια του μετέπειτα φημισμένου για τα σπαγγέτι γουέστερν Σέρτζιο Λεόνε, σε ένα είδος όπου ήδη είχε δουλέψει ως δεύτερος σκηνοθέτης (στις ταινίες «Μπεν Χουρ» και «Quo vadis»). Πάντως, είναι με διαφορά το πιο άγνωστο φιλμ του Λεόνε...
Η ιστορία είναι γύρω από ένα τεράστιο χάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα που κατασκευάστηκε στη Ρόδο, τον Κολοσσό, από το οποίο εκσφενδονίζεται λιωμένο μολύβι στους επιτιθέμενους στο νησί. Ο αρκετά γνωστός (από συμμετοχές του σε Β' movies) Ρόρι Κάλχουν υποδύεται τον...Δαρείο, έναν αξιωματικό του ελληνικού στρατού που πρέπει να ταξιδέψει στη Ρόδο και να καταστρέψει το άγαλμα του Κολοσσού. Ο Δαρείος, κινούμενος μυστικά στο νησί, επιχειρεί να εκτελέσει την αποστολή του ενώ ερωτεύεται την Ντάιλα (Λία Μασάρι), την κόρη του άρχοντα της περιοχής. Ταυτόχρονα συμμαχεί με μια ομάδα ντόπιων εξεγερμένων, η ένταση ανεβαίνει, η πόλη αναστατώνεται και τελικά -με τη «βοήθεια» ενός μεγάλου σεισμού- το χάος ξεσπά. Μια ιταλο-γαλλο-ισπανική παραγωγή, η μόνη ταινία του Σέρτζιο Λεόνε της οποίας τη μουσική δεν έγραψε ο Ενιο Μορικόνε, πιθανότατα ένας από τους λόγους για τους οποίους η ταινία ακολούθησε τη μοίρα του Κολοσσού (πάτωσε...). Τη συνέχεια της καριέρας του Λεόνε όλοι τη γνωρίζουμε: Κλιντ...
- «Απόδραση στην Αθήνα» (Escape to Athena), 1979.
Και πάλι το σκηνικό είναι ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Πρόκειται για μια πολεμική περιπέτεια σχετικά με ένα ισχυρό ελληνικό αντιστασιακό κίνημα που έχει τη βάση του σε ένα νησί. Το κίνημα ετοιμάζει την αποβίβαση των συμμάχων και την κατάληψη ενός στρατοπέδου φυλακισμένων που διοικείται από έναν Αυστριακό στρατηγό, τον Ρότζερ Μουρ. Ο στρατηγός λατρεύει τα αρχαία και έχει αναγκάσει τους φυλακισμένους να δουλεύουν σε αρχαιολογικές ανασκαφές, με αντίτιμο μια πιο βολική διαμονή. Εκτός του Ρότζερ Μουρ, στο φιλμ συμμετέχουν οι Τέλι Σαβάλας, Κλάουντια Καρντινάλε, Ντέιβιντ Νίβεν, Ελιοτ Γκουλντ, Στέφανι Πάουερς, Σόνι Μπόνο κ.ά., ενώ τη σκηνοθεσία του έκανε ο ελληνικής καταγωγής Τζορτζ Κοσμάτος.
- «Ω, Ιερουσαλήμ» (Ο Jerusalem), 2006.
Η ιστορία της δημιουργίας του κράτους του Ισραήλ με επίκεντρο τη φιλία δύο νέων Αμερικανών φίλων - ενός Εβραίου και ενός Αραβα. Στο φιλμ παρατίθενται οι προσπάθειες Εβραίων, Αράβων και Βρετανών για τον έλεγχο της Ιερουσαλήμ, και εξετάζονται θέματα όπως πολιτική, κουράγιο, ηθική κ.ά. Από τους δρόμους της Νέας Υόρκης μέχρι τη Μέση Ανατολή, οι ήρωες ρισκάρουν τις ζωές τους και κάνουν απίστευτες θυσίες, ο καθένας για να υπερασπιστεί αυτό που πιστεύει. Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μπεστ σέλερ, γραμμένο από τους Λάρι Κόλινς και Ντομινίκ Λαπιέ, ενώ η ηχώ των περιγραφόμενων συγκρούσεων φτάνει μέχρι τις ταραγμένες μέρες μας. Στον ρόλο του Μπεν Γκουριόν, πρώτου Ισραηλινού πρωθυπουργού, ο εξαιρετικός Βρετανός ηθοποιός Ιαν Χολμ. Οσο για την τοποθεσία των γυρισμάτων, τα μεσαιωνικά δρομάκια της Ρόδου μετατράπηκαν με θαυμαστή πιστότητα σ' αυτά της παλιάς Ιερουσαλήμ, ενώ συμμετείχαν 2.300 Ροδίτες κομπάρσοι και 34 Ελληνες κινηματογραφιστές που στελέχωσαν το 250μελές κινηματογραφικό συνεργείο. Τα γυρίσματα κράτησαν 14 εβδομάδες και έγιναν σε 54 διαφορετικά σημεία της Ρόδου.
- «Εχω και κότερο, πάμε μια Ρόδο;».
Η καλύτερη παρουσίαση της Ρόδου που έγινε ποτέ ήταν στην ελληνική ταινία της δεκαετίας του '60 «Κορίτσια για φίλημα». Χωρίς πολλά λόγια και περιττές φιοριτούρες, μόλις σε μία ωρίτσα, κατανοούσαμε την ανάγκη για αλλαγή της πολιτικής του ελληνικού τουρισμού, από την παρουσίαση των αρχαίων στην προβολή της θάλασσας και της νύχτας - διά στόματος Ρένας Βλαχοπούλου. Στη συνέχεια θαυμάζαμε την ξενοδοχειακή υποδομή του νησιού -η Ζωή Λάσκαρη κολυμπούσε αποκλειστικά σε πισίνες-, αισθανόμασταν τον κοσμοπολίτικο αέρα των σκαφάτων -λόγω τού «έχω και κότερο, πάμε μια βόλτα;» Κώστα Βουτσά- και ζηλεύαμε την ερωτική ατμόσφαιρα της Παλιάς Πόλης - κυρίως όταν έκανε ερωτική εξομολόγηση ο Ανδρέας Ντούζος. Για την ξενάγηση στα αξιοθέατα του νησιού -είπαμε να προβάλουμε τις θάλασσες, αλλά να μην ξεχάσουμε και την Ιστορία- φρόντιζε η Χλόη Λιάσκου, μετατρέποντας σε αίθουσα χορού όλους τους αρχαιολογικούς χώρους. Γυρίστηκαν κι άλλες ταινίες στη Ρόδο -π.χ. «Το δόλωμα» με έμφαση στο τοπίο της Καλλιθέας- όμως τα «Κορίτσια για φίλημα» δίνουν την πιο ολοκληρωμένη εικόνα, ακόμη και σήμερα.
No comments:
Post a Comment